Rozpoznanie kiły guzkowo-pełzakowatej

W rozpoznaniu kiły guzkowo-pełzakowatej najważniejszą rolę spełnia jej charakterystyczna morfologia oraz badanie serologiczne. Jednak ze względu na to, że odczyny klasyczne są dodatnie tylko w ok. 80% tych przypadków, należy nieraz uciekać się do odczynów swoistych: odczynu Nelsona lub immunofluorescencji swoistej. Wywiady odgrywają mniejszą rolę, gdyż najczęściej są to przypadki, w których chorzy nie są świadomi przebytego zakażenia, a jeżeli nawet wiedzą o nim, to często starają się je ukryć. Rozpoznanie różnicowe. Kiłę guzkowo-pełzakowatą należy różnicować przede wszystkim z chorobami skóry o przebiegu przewlekłym, powodującym naciek, owrzodzenia i blizny, jak: 1. Gruźlica toczniowa: rozpoczyna się zwykle w wieku młodszym i rozwija się znacznie wolniej. Wykwit pierwotny — guzek — jest mniejszy, barwy żółtawej, o spoistości bardziej miękkiej. Blizna tocznia nie jest ostateczna — widoczne są w niej nowe guzki toczniowe. Częste umiejscowienie na twarzy. Odmienna budowa histologiczna. 2. Liszaj rumieniowaty, tworzy płaskie nacieki, których część środkowa może wykazywać zanik, bliznowacenie. Nie ma guzków i owrzodzeń. Powierzchnia pokryta łuskami hiperkeratotycznymi. Umiejscowienie głównie na twarzy, układ często charakterystyczny. W razie wątpliwości badanie histologiczne i serologiczne. 3. Nabłoniak plaski bliznowaciejący: rozwój bardzo wolny, podstawa nacieczona, twarda, brzeg wyniosły. Nieobecność odczynu zapalnego. W części środkowej ulega bliznowaceniu lub, rzadziej, owrzodzeniu. Inne stany przedrakowe łatwo odróżnić na podstawie badania histologicznego. 4. Owrzodzenie podudzi: poprzedza stan zapalny żył oraz ostry stan zapalny skóry i tkanki podskórnej. Początkowo rozwój owrzodzenia szybszy, a następnie długotrwale utrzymywanie się. Współistnienie zmian troficznych. 5. Wrzodziejące ropne zakażenie skóry (pyodermia ulcerosa): pod względem morfologii i przebiegu wykazuje bardzo duże podobieństwo do kiły guzkowo-pełzakowatej wrzodziejącej. Konieczne badania dodatkowe, jak histologiczne i serologiczne, oraz ewent. ocena ex iuvantibus, po zastosowaniu leczenia swoistego. 6. Odmianę kiły guzkowo-pełzakowatej połączonej ze znacznym złuszcza- niem należy różnicować z łuszczycą, szczególnie przy umiejscowieniu zmian na powierzchniach dłoniowych. W naszym klimacie konieczność różnicowania z takimi jednostkami chorobowymi, jak: trąd, leiszmanioza, ziarniak weneryczny, zachodzi wyjątkowo rzadko. Wielu autorów zwraca uwagę na możliwość współistnienia kiły guzkowo-pełzakowatej z innymi postaciami kiły późnej. W naszej grupie chorych współistnienie różnych postaci kiły stwierdzono w 14% przypadków kiły późnej. Między innymi miałem możność obserwować przypadek współistnienia kiły guzkowo-pełzakowatej z kilakiem mózgu i ze zmianami w płynie mózgowo-rdzeniowym. Chory zgłosił się do kliniki z powodu bardzo silnych bólów głowy, ze wzmożonym ciśnieniem śródczaszkowym i innymi objawami nasuwającymi podejrzenie guza mózgu. Zmiany skórne, które trwały u niego już dłuższy czas, nie sprawiały mu dolegliwości, więc nie zwracał na nie większej uwagi. Po leczeniu przeciwkiłowym (penicylina) uzyskano całkowite ustąpienie objawów neurologicznych oraz wygojenie wykwitów kiłowych na skórze.