Kilaki

Kilak (gumma) może rozwinąć się w każdym narządzie, jednak w niektórych narządach występuje częściej, w innych rzadziej. Najczęściej występuje w skórze i tkance podskórnej oraz w kośćcu (50%). Dość często kilaki umiejscawiają się w nosie i gardle, na podniebieniu, w języku. Poza tym mogą one występować w narządach wewnętrznych oraz w ośrodkowym układzie nerwowym. Wielkość kilaków bywa różna: od drobnych guzków wielkości ziarna soczewicy, do dużych tworów guzowatych. Kilaki występujące w skórze rozwijają się początkowo w tkankach położonych głębiej, w mięśniach, w tkance podskórnej lub w okostnej. W miejscach tych powstaje początkowo twardy naciek o niewielkiej bolesności. Naciek ten grupuje się zwykle dokoła zmienionego w sposób typowy dla kiły naczynia tętniczego (endarteritis luetica). Powiększając się i rozrastając w kierunku powierzchni skóry, już po paru tygodniach daje się zauważyć jako okrągły guz, wzniesiony kopulasto nad powierzchnię skóry i wykazujący tendencję rozmiękania w części środkowej. W miejscu tym może wystąpić zaczerwienienie skóry. Wkrótce dochodzi do przebicia i rozpadu kilaka. Powstaje początkowo przetoka, z której wydziela się kleista, galaretowata masa o zabarwieniu krwistym lub brunatnym, przypominająca wyglądem gumę arabską (stąd nazwa — gumma). Następnie powstaje w skórze głębokie, niebolesne owrzodzenie o charakterystycznym wyglądzie. Zarysy jego są nieregularne, brzegi strome, ostro ścięte, dno ziarninujące, pokryte wydzieliną ropną. Owrzodzenie, szerząc się obwodowo, może zajmować rozległe powierzchnie skóry. Czasami wykazuje skłonność do szerzenia się tylko w jednym kierunku, w następstwie czego powstają owrzodzenia o zarysach nerkowatych, podobnie jak w kile pełzakowatej. Miejscem predylekcyjnym powstawania kilaków są okolice, w których powierzchnia skóry znajduje się blisko kości, a więc na czole, nosie, w okolicy mostkowo-obojczykowej, na podudziach. Mogą jednak usadawiać się również w miejscu dowolnym. W niektórych przypadkach tendencja do rozpadu jest słabiej zaznaczona, a przeważają procesy włókniania. Przebieg wówczas jest wolniejszy i może nie dojść do przebicia kilaka. W przypadku powstania owrzodzenia jego przebieg jest mniej nasilany, natomiast bardziej długotrwały. Bardzo rzadko występują nacieki kilakowe bliznowaciejące (lues sclerosa). Ze względu na ich łączność z węzłami chłonnymi, z którymi tworzą twarde guzy zrośnięte ze skórą, mało przesuwalne, i utrzymują się przez długi okres czasu, przedstawiają one poważne trudności rozpoznawcze. W różnicowaniu należy brać pod uwagę gruźlicę węzłów chłonnych, promienicę, ziarnicę złośliwą i przerzuty nowotworowe.