Wytwórcze zapalenie okostnej

Proces chorobowy rozpoczyna się wysiękowym zapaleniem okostnej; później dochodzi do zwapnienia. Zmiany tego typu dotyczyć mogą zarówno kości płaskich, jak i długich. Z kości płaskich najczęściej zajęte są kości czaszki, w okolicy skroniowej i czoła, z kości długich — najczęściej piszczel i obojczyki. Objawy kliniczne polegają na obecności ograniczonych wyniosłości, nie dających się oddzielić od okostnej. Guzy te są zazwyczaj tkliwe na ucisk. W większości przypadków nie powodują one dolegliwości podmiotowych. Skóra nad nimi może być przesuwalna, nie zmieniona, lub też nieprzesuwalna, obrzękła, zaczerwieniona. Znane są też przypadki bezobjawowego zapalenia okostnej, wykrywanego przypadkowo badaniem radiologicznym. W obrazie radiologicznym — wg Schinza i wsp. — początkowo charakterystyczne jest zgrubienie i wielowarstwowość okostnej, później zwapnienie. Zejściem jest wykształcenie się zgrubiałego, przerosłego odcinka kości z pogrubieniem jej warstwy zbitej. Z uwagi na charakterystyczne objawy kliniczne rozpoznanie zapalenia okostnej nie sprawia trudności, a potwierdza je wynik badania radiologicznego. Ustalenie tła kiłowego opiera się na stwierdzeniu zakażenia kiłowego i korzystnym wyniku leczenia swoistego. Wytwórcze kiłowe zapalenie okostnej różnicować należy z zapaleniem okostnej pourazowym. Rozpoznanie ułatwiają dane wywiadów, objawy zapalne silniej zaznaczone w sprawie pourazowej, z ewentualną obecnością wylewów krwawych. Zapalenie okostnej może też towarzyszyć innym, aniżeli kiła, sprawom zakaźnym (np. durowi brzusznemu, gruźlicy, zakażeniu gronkowcowemu itd.) — wobec znamiennych dla każdego zakażenia cech klinicznych różnicowanie nie nastręcza zwykle trudności.